Eylül ayı sararan yapraklarını dökmeye başlasa da stantlarda sararmaya direnen yapraklar vardı. Okurlarıyla buluşmak için can atan kitaplardı bunlar.
Fuarlar en sevdiğim yerlerdir. O insan curcunası içinde gidip gelmek, kitaplara dokunmak, sayfalarını karıştırmak, ön ve arka metinlerine göz gezdirmek, bazen de kitabın herhangi bir sayfasını açıp okumak, sanki bir yemek gurmesi gibi tadına varmak isterim her birinin… Her kitaba büyük bir nimet ve emek gözüyle bakar, önyargısız yaklaşırım. Stantlardaki rengârenk kitap kapakları davetkâr bir pozisyonda dizilmiş okurunu beklerken, ben fuarın insan kalabalığı içinde tanıdık tanımadık birçok suretle göz göze gelir, kırk yıllık ahbaplar gibi sohbete dalarım. Mest eder bu sohbetler beni, alır götürür başka başka diyarlara ya da mekânlara… Koca bir açık hava kütüphanesi içinde, kalabalığın çıkardığı kimi anlaşılır, kimi anlaşılmaz ses yumağı içinde, kitaplara temas ede ede yol alırım.
Şehirde bir karnaval havası estirir kitap fuarları; kadın, erkek, çocuk, genç, yaşlı her yaş grubundan insanı buralarda bulmak mümkündür. Maltepe, ilçe olarak ilk kez bir kitap fuarına ev sahipliği yaptı. Geç kalınmış bir etkinlik olduğundan yakınan birçok Maltepeli, aynı zamanda ilçelerinin fuara ev sahipliği yapmasından memnun olduklarını bizzat ifade ettiler. Hem ilçe olarak gelişmeye açık insan potansiyeli hem de semt olarak yerelde kendini ciddi organizasyonlarla pratikleştirmesi Maltepe’nin gözde bir ilçe olmaya yol aldığının göstergesidir.
Kadınların her zaman olduğu gibi bu fuarda da daha yoğunlukta olduğunu gözlemlerime dayanarak söyleyebilirim. Çocuğunu kapıp gelen, kitap stantlarında kendisi için kitap inceleyen ve çocuğuna da kitabını seçme özgürlüğü sağlayan anneler vardı mesela… Bunlar umut verici görüntüler olarak aklımda kaldı.
7-15 Eylül 2024 tarihleri arasında dokuz gün süren ve Maltepe Belediyesi ile YAYKOOP işbirliğiyle “Cumhuriyet’in Yeni Yüzyılında Laiklik, Özgürlük, Adalet ve Barış” temasıyla gerçekleşen edebiyat ve sanat fuarının açılışını Maltepe Belediye Başkanı Esin Köymen yaparken, Prof. Dr. İoanna Kucuradi’in katılımı fuarı onurlandırdı. Kuçuradi açılış konuşmasına Barış kavramı üzerinde duracağını belirterek, fuarın temasının “laiklik, özgürlük, adalet ve barış olduğuna göre, ben yanı başımızda ve biraz daha uzağımızdaki tatsız savaşlar sürerken bu özlemlerden barış üzerinde birkaç söz söylemek istiyorum.” sözleriyle başladı. “…Barışın insan haklarıyla ilgisi hâlâ görülemiyor,” diyerek sözlerine devam etti felsefenin çınarı… Adeta barış felsefesinin kavram düzeyinde doğru ele alınması gerektiğini tekrar tekrar vurgulayarak insanlığa bir arada yaşamanın formülünü sundu.
İlerleyen yaşına ve sağlık sorunlarına rağmen kendisiyle görüşmek, kitap imzalatmak, fotoğraf çektirmek isteyen okurlar etrafında pervane oldu. Bu yoğun ilginin sebebi anlaşılırdı; Maltepeliler felsefenin çınarıyla buluşmanın ayrıcalığını yaşamak istiyordu. Ben de kaçamak bir fırsat yaratıp kendisi ile kısacık bir ânı fotoğraflayabilmenin onurunu yaşadım.
Her biri alanında uzman ve değerli akademisyenler, edebiyatın usta kalemleri ve müzisyenler fuarda bir araya geldi. Kadının elini değdiği her alanda estetik bir güzellik, ince bir hoşgörü havası hemen hissedilirken, sadece kültür sanat alanında değil, siyasette de bu durum dikkatleri çekiyordu. Maltepe Belediye Başkanı Esin Köymen ilçemiz özgülünde düzenlenen bu kültürel etkinlikle, Maltepelilere kadın farkını en güzel biçimde gösterdi.
15.00 ve 23.00 saatleri arası günlük fuar takvimi aksatılmadan yayıncılar ve belediyenin özverili çalışanları, Maltepelilere kültürel, sanatsal ve edebi anlamda görsel bir şölen yaşattı. Gündüz stantlarda yazarlarıyla imza kuyruğuna giren Maltepeliler, akşamüstleri de moderatörler eşliğinde yürütülen panel ve şiir dinletilerinde bir araya geldi. Maltepe’nin yeni meydanı fuar boyunca edebiyat dünyasıyla şenlendi. Fuarın konu başlıkları genelde kent insanını ilgilendiren konular etrafında şekillenmişti; kentli bireyin yaşadığı sıkıntılarla birlikte neoliberal politikaların ekolojik dengede yol açtığı çıkmazlar ve olası çözüm yolları konu edildi. Mücella Yapıcı, Pınar Giritlioğlu ve Cemalettin Küçük, söyleşilerini pratik örneklerle ve sonrasında katılımcıların sorularıyla renklendirdiler.
Maltepe Belediyesi ve YAKOOP’un işbirliğiyle gerçekleştirilen Maltepe Kitap Günleri birbirinden anlamlı konularda düzenlenen söyleşiler, paneller, imza günleri yanında, birbirinden değerli müzisyenlerin 80’ler ve 90’ların soft müziklerini seslendirerek Maltepelilere nostaljik anlar yaşatmasıyla bu senelik noktalanmış oldu. Meydan diğer zamanlarda olmadığı kadar renkli, hareketli ve çocuk sesleriyle doluydu. Sanatın ve edebiyatın birleştirici gücü Maltepelilere unutulmaz anlar yaşatmasının yanında genç kuşaklara kültürel değerlerin bilincine varmak ve geleceğe taşımak noktasında kitapların ne kadar önemli olduğunu yeniden hatırlattı. Dolaysıyla kitap fuarları ve ekinliklerin her ilçede kitlelere ulaşması konusunda yerel yönetimlerin öncülüğünü önemsiyorum. Edebi ve kültürel ekinliklerin, kent insanını birleştirme ve sorgulama mekanizmalarını canlandırmak açısından önemi tartışılmaz.
Dokuz gün boyunca süren Maltepe Kitap Günleri birçok değerli yazarı da ağırladı ve okurlarla buluşturdu. Okulların açılmasına denk gelen fuar, hafta içi daha çok komşu ilçe ve mahallelerden gelenleri kucakladı. Hafta sonu ise yoğunluk daha fazlaydı. Akşamüstleri iş dönüş saatlerindeki ilgi ve yoğunluk gözden kaçmadı. Genel anlamda yayıncılarla ayaküstü yaptığım sohbetlerde ortak kanı, Maltepelilerin ilgisinden memnun oldukları ancak yüksek enflasyonun kâğıt ve matbaa maliyetlerine yansıdığı ve bunun ise kitap fiyatlarını etkilediği ve dolayısıyla birçok insanın kitabı eline alıp fiyatını görünce bıraktığı yönündeydi. Ancak birçok yayınevi çeşitli indirimlerle halkın kitap alma olanağını genişletmeye çalıştı, bu durum karşılıklı memnuniyeti beraberinde getirdi. Birçok stantta yoğunluk olsa da, en büyük yoğunluk daha çok çocuk kitapları, klasikler ve yeni çıkan kitaplara dönüktü. Bu durum, günceli takip etmek açısından Maltepe’de bilinçli bir okur kitlesinin var olduğunu da gözler önüne seriyor.
Yine bazı yayıncılarından edindiğim izlenim kitap fuarlarının yavaş yavaş miladını doldurduğu, artık son demlerini yaşadığı, genellikle günümüz gençliğinin daha çok dijital PDF’leri, e-kitapları tercih ettiği, fiili olarak kitap okuma oranlarının düştüğü yönündeydi. Bu, bir gerçekliği işaret etse de hala bir kitaba dokunan, eline alıp hisseden, sararmış yaprakları soluyarak okuyan bir jenerasyon da söz konusu. İnsan var oldukça hikayeler yazıldıkça, kitaplar bitmeyecek.
Birebir yazarlarla yaptığım sohbetlerde örneğin; sevgili Müge İplikçi, Kazım Öz, Ahmet Telli, Şükrü Erbaş, Buket Uzuner, Ali Haydar Saygılı, Hasan Polat, Behruz Dijurian ve diğer adını sayamadığım değerli birçok yazarımız özellikle Belediye Başkanı Esin Köymen’in bu etkinliğinden memnun olduklarını belirterek Maltepeli kitap dostlarını ilgili bulduklarını, önümüzdeki yıllarda bu ilginin katlanıp artacağına olan güvenleri ve güzel dilekleriyle ayrıldılar.
Bir kitap fuarını geride bırakırken biz Maltepelilere bu güzel, edebiyat ve sanat dolu anlamlı hafta için ilçemin Başkanı Sayın Esin Köymen’e, YAYKOOP’dan Elif Akkaya’ya ve bütün belediye çalışanlarına teşekkürlerimi sunarım. Seneye buluşmak dileğiyle.