Edebiyat Haber ve Dijital Kitaplar’ın kurucusu Emrah Polat ile ne zamandır istediğimiz ama bir türlü fırsat bulamadığımız, tadımlık bir söyleşi gerçekleştirdik. Bugüne kadar Köpek Adamlar (İletişim Yayınları), Yüzler (İletişim Yayınları), Alocu Tilki’nin Serencamı (İletişim Yayınları) kitapları yayımlanan yazarın, Terra Rosa (Dijital Kitaplar) adlı bir öykü kitabı da bulunuyor. Gerçek bir edebiyat emekçisi olan Polat, ODTÜ Sosyoloji Bölümü mezunu ve halen çeşitli kurumlarda yaratıcı yazarlık dersleri veriyor. Kendisiyle Edebiyat Haber, Dijital Kitaplar ve elbette yeni projeleri ile ilgili konuştuk.
“Edebiyat Haber” sitesi, edebiyatı dijitallikle buluşturma anlamında en önemli adımlardan biriydi. Bu nasıl bir vizyonun sonucudur? Nasıl bir yol takip etti? Bugün eriştiğiniz noktadan geriye baktığınızda “keşkeleriniz” var mı?
Bu övgü dolu sözleri, özellikle Müge İplikçi gibi ülkemizin en önemli değerlerinden birinden duymak gerçekten gurur verici; çok teşekkür ederim size.
Uzun bir yoldan geliyor Edebiyat Haber. 2010 yılında kuruldu. O yıllarda bugünleri hayal dahi etmek mümkün değildi; geleneksel edebiyatın taşları çok oturmuş, basılı edebiyat yayınlarının hakimiyetinin mutlak olduğu yıllardan söz ediyorum. Şimdi ise basılı dergilerin sayısı bir elin parmaklarını geçmiyor maalesef. Gazetelerin kitap eklerini yazarlardan dahi takip eden çok az. Dönemin ruhu başkalaştı, buna uyum sağlayabilen yayınlar ayakta kalıyor özetle.
Esasen, şartlar bugünleri doğurdu, biz de çok çalıştık ve şartlara uyum sağlayabildik. Ekibimiz de güçlü doğrusu. Sizin şahsınızda yazarlara ve yayın dünyasının tümüne teşekkürü bir borç biliyorum.
Kitap Cumhuriyeti olarak başlayan ve sonrasında Dijital Kitaplar’a evrilen bir serüvenle karşı karşıyayız. Bu serüvenin sacayaklarını sizinle konuşmak isteriz. Nasıl başladı, nasıl gelişti ve evrildi? Bu süreçte yaşanan en büyük zorluklar nelerdi? Ve bu zorlukların üstesinden nasıl geldiniz?
Esasen sizlerin katkısı çok büyük. 2021 yılında lütfedip yayın kurulunda olmayı kabul ettiniz.
Sizin dışınızda Feridun Andaç, Ömer Turan ve Ayşe Tuğba Dedeoğlu gibi değerli isimler yayın kurulunu oluşturuyor. Başvuruları aldıktan sonra bir ön eleme süreci yaşanıyor ve belli yetkinlikte olanlar yayın kuruluna sunuluyor; yani her dosyayı basan bir yer değil Dijital Kitaplar.
Elbette her işte çok çeşitli zorluklar yaşanıyor. Bir kere insanın hangi konuda iyi, hangi konuda az iyi ve hangi konularda yetersiz olduğunu dürüstçe tespit etmesi gerekiyor. Sonrasında –şartlar ölçüsünde– mükemmele yakın bir organizasyonun tohumu için “gövdelenme” aşaması gerekiyor. Her aşaması uzlaşı, paylaşım, saygı ve sabır gerektiriyor ayrıca.
Dilerim, Dijital Kitaplar olarak köklü basılı geçmişe sahip edebiyatımızda bir patika açabiliriz.
Dijital Kitaplar kimler tarafından ilgiyle karşılandı? Özellikle yazar kesiminin, ister amatör ister profesyonel olsun, bu oluşuma yaklaşımları nasıl oldu? Onların çalışmalarını nasıl değerlendirdiniz ve hayata geçirdiniz?
Roman, öykü, şiir ve deneme türlerini zaten yayınlıyoruz. Ama kuramsal, gezi, eğitim, felsefi vb. kitaplar da basmak istiyoruz; başvurulara açığız. Özellikle bol görselli kitapları klasik yayınevleri maliyet yükü nedeniyle yayımlamak istemiyor. Sırf bu yüzden, ülkemizin ciddi kültürel birikimi yazılı hâle gelemiyor. Bu tür kitaplara da açığız.
Üstelik kitaplarımız online, dünyanın her yerinden ücretsiz olarak indirilip okunabiliyor. Dolaylı sosyal fayda üreten bu hususun altını özellikle çizmek isteriz. Dijital Kitaplar’ın çevreye hassasiyeti, zaten takdir edenlerin malumu.
Bilindiği gibi sosyal fayda, bireylerin veya toplumun genel refahını artıran; topluma olumlu katkılar sağlayan her türlü faaliyet, hizmet veya projenin yarattığı değeri ifade ediyor. Bu kavram, ekonomik kârın ötesinde, toplumun sosyal, kültürel ve çevresel alanlarda kazanç sağlamasını hedefliyor. Bu kazanç ücretsiz sağlık taramaları da olabiliyor, atıkları geri dönüştürmek de insan hakları konusunda toplumu bilinçlendirmek de… dijitalkitaplar.net işte tam da bu vizyonun, sosyal fayda hedefinin bir ürünü ürünüdür. Kitaplarımızı okurla buluşturmak için ne kâğıt kullanıyoruz ne de satış yapıyoruz, sadece çevrimiçi yayınlıyoruz. Dünyanın herhangi bir yerinden herhangi bir kesimden okurun ücretsiz kitap okumasını sağlayarak kültürel bir değer yaratıyoruz. İşte özgürlük budur.
Dijital Kitaplar olarak yeni kapak tasarımlarınız var. Bu tasarımları neye göre seçtiniz, neyi ön plana çıkarmayı hedeflediniz?
Dikkat çekmek birincil isteğimizdi. İleride bazı serilerde başka kapaklar kullanma imkânımız da olacak diye düşünüyorum; Selim İleri “kalibresinde” yazarlar Dijital Kitaplar’ı tercih ettiğinde.
Geçtiğimiz haziran ayında duyurduğunuz bir işbirliği vardı. TRT Dinle bu anlamda Dijital Kitaplar ile nasıl buluştu? Kısaca bu tılsımlı hayal nasıl ete kemiğe büründü?
TRT gibi saygın bir kurumla, TRT Dinle platformu özelinde bir protokol imzalamak, takdir edersiniz ki hayli zor ve bir o kadar da heyecan verici bir gelişme. TRT Dinle platformunun, bilinen sesli kitap mecralarından potansiyel üstünlüğü tartışılmaz ama bence kapasite anlamında çok bilinen uluslararası müzik ve podcast platformundan da üstün. Kapsamının artmasını dilediğim işbirliğinin olumlu sonuçlarının kartopu etkisiyle Dijital Kitaplar’ı büyüteceğini temenni ediyoruz. Elbette tanıtım anlamında boş durmamak gerekiyor.
Eylem Hatice Bayar’ın Son ve Bir Başlangıç isimli kitabı profesyonel bir ekip aracılığıyla seslendirilerek ve görselleştirilerek milyonlarca takipçiyle buluştu. TRT Dinle’nin bu konudaki seçiminin temel prensibi neydi? Gelen yorumlar nasıl oldu?
Evet. TRT Dinle Platformu seçilen eserleri öndenetimden geçiriyor. Bu denetimden geçenler TRT’nin profesyonel kadroları tarafından seslendiriliyor ve sosyal medyadan da yaygın duyurusu yapılıyor. İlk etapta seçilen dört kitaptan biri, belirttiğiniz gibi platforma koyuldu.
Henüz çok yeni; etkisini ve yorumları zamanla göreceğiz. 2025 sonunda Dijital Kitaplar’ın akıbeti apaçık görülecektir diye düşünüyorum.
TRT Dinle isimli sesli kitap uygulaması bundan sonra hangi kitapları hayata geçirecek? Ve bu anlamda Dijital Kitaplar’a nasıl bir katkı sağlayacak?
Nazmi Özüçelik’in Hayat Bir Tutam Çörekotu Tadında adlı öykü kitabının denetim sürecinin devam ettiğini de sizlerle paylaşmak isteriz. Umarım o da platformda yerini alır. Diğer kitaplar için de inisiyatif TRT Dinle’de. Bizim sadece önerimiz olabilir onlara.