On yedi yaşında bir delikanlıyı, artık hayatın içinde sayabilir miyiz? Yoksa halen çocukluğun ruhunu, ergenliğin izini mi taşımaktadır?
Peki ya bu delikanlı, yani Aldous Huxley’in romanı Zaman Artık Durmalı ’nın başkarakteri Sebastian Barnack, bir yandan sosyalist ve idealist babasının hem etkisi hem de baskısı altındayken bir yandan da yaşamın keyfini sonuna dek çıkaran, hayattan kâm almasını bilen amcasını rol model bilmişse?
Aldous Huxley’i çoğunca Cesur Yeni Dünya ile tanır ve okuruz. Bu kült roman, edebiyat tarihinde de distopya türünün zirvelerinden kabul edilir. Zaman Artık Durmalı romanında ise farklı bir Huxley görüyoruz. Kalemi artık çok daha kıvraklaşmış, kurguyu nereden akıtması gerektiğini çok çok iyi bilen, daha klasik bir olay örgüsüne yaklaşsa da, dünya tarihindeki farklı felsefi ve sosyolojik yaklaşımları karakterlerine ve olay akışına muazzam şekilde yediren bir isimle karşı karşıyayız. Çevirirken de, tekrar tekrar okurken de hayran kaldığımı belirtmeliyim.
Sebastian Barnack’ın, bir yandan şiire hevesi ve sanatın sularında gezinmesi, öte yandan cinsel anlamda kendini keşfi, roman boyu temas ettiği görece olgun insanların etkisiyle kafasının karışıp durması, üstüne üstlük yaşanan ölüm, düş ile gerçeğin iç içe geçtiği öte dünya ile gelgit hâlleri, maddiyatın yol açtığı bir olayın bambaşka, polisiye boyutlara varışı, Sebastian’ı oğlu yerine koyan, gerçek oğlunu kaybetmiş kadının yaşattığı duygular ve daha bir dolu şey bize olağanüstü bir okuma keyfi sunuyor.
Shakespeare’in ve ruhunun da romanın adından başlayarak bir yerlerde gezindiğini unutmamalı.
Bazı yazarların kalemi, dili kullanma yetenekleri çok güçlüdür. Bazı yazarlar yapıya hâkimdir, okura yepyeni sorgu alanları açar, çatışmayı diri tutar. Bazı yazarlarda ise bu ikisi birden vardır ve tadından yenmez. Kanımca, tüm bunlarla birlikte bir yazar türü vardır ki, edebiyatta izine çok nadir rastlanır: Kuvvetli kalemi çok güçlü yapıyla birleştirmekle kalmaz, bunları, müthiş bireysel entelektüel birikimiyle harmanlar. İşte Aldous Huxley bu nadir yazarların başında gelmektedir ve olgunluk eseri sayabileceğimiz Zaman Artık Durmalı’da iyi okuru bu entelektüel çağlayana davet etmektedir. Bize de tadını çıkarmak ve durmuş zamanın yekpare güzelliğinin seyrine dalmak kalıyor.